Sesli Kitap Nedir: Sesli Kitap Başlangıç ​​Kılavuzu (2023)

Sesli kitaplar; ülke şartlarını göz önüne alırsak, bir vakitler iyi niyetli ve bir o kadar da hevesli arkadaşlar tarafından merdivenaltı şartlarda okunur, başta engelli kişilere bir faydası olması ümidiyle çat-pat kurgulanırdı.

Tabi kaydın alındığı şartlar, okuyanın ağız yapısı vb hatalar görmezden gelinir, iyi niyetlere bolca alkış tutulur ve yine engelli kardeşlerimizin eğitimine katkısı olacağı umularak elden ele yayılırdı.

Zamanla şartlar iyileşti. Çevrimiçi kayıt stüdyoları üzerinden az bir miktar aylık ücret ödeyerek sesli kitaplara ulaşabiliyoruz. Kaydın kalitesi, devamlılığı, sağının solunun kesilip bükülmediği güvencesi de epey motive ediyor. Mobil cihaz uyumluluğu cabası.

Benim gibi sesli kitap aşığı bir kişi için bulunmaz bir nimet ve toplamda 2 saat civarı kitap dinleyebilmek, gününün büyük kısmını metrolarda geçiren bir kişinin gelişimine de yardımcı. Okuma hızını artırıp azaltabilme olanağınız var, indirip çevrimdışı dinleme şansınız var epey güzel ve kullanıcı dostu bir arayüz.

Bahsettiğim sesli kitap içerik sağlayıcı STORYTEL ve şuranın altını çizeyim bu bir tanıtım yazısı da değil. Bilâ-bedel tamamen gönüllü ve isteyerek kaleme alıyorum. Tahminimce kuranları ve sahipleri dahi benim kadar sevmiyordur. Amacım ise nereye üye olursanız olun sesli kitap sevdasını yayabilmek.

Sesli Kitaplar Okumak Kadar İyi mi?

Güvenlik her şeyin önünde. Yol veya araçtaki hakimiyetinize zarar vermeyecek şekilde kendinizi konumlandırmalısınız. Özellikle uzunca bir yolda direksiyon sallıyorsanız dinlemenizi pek tavsiye etmem zira sunduğu sakinlik ve kusursuzluk bir neyi uyku modu açabiliyor aman dikkat.

Öte yandan haşır huşur kitap karıştırmayı seven arkadaşlar "elle tutmanın da bir başka keyfi var kardeşim.." diyerek sesli kitap sevdamızı söndürmeye çalışıyorlar. Tabi sağa sola not alabilme, istifleyebilme ve bir yerlere dokunabilme şansı dahil bir çok artısı var basılı yayımların.

Çoğumuza göre; büyükçe bir kısmı okunmamış kalabık kitaplıkları teşhir ve "hepsini sen mi okudun.." gibi sorulara uzun uzadıya yanıtlar verebilmek başlı başına motivasyon kaynağı. Basılı yayınları dekor olarak kullanma hastalığımız da denebilir. 

Stroytel'de ise okuyup daha doğrusu dinleyip bitirdiğiniz zaman eseri ve seslendirmeni emojilerle yorumlayabiliyorsunuz. Yapmanız şart değil tabi. Biteniyle devam edeniyle bir sanal kitaplığınız var lakin kimsenin gözüne sokamayacağınız az buçuk gizli saklı bir yapıda.  

Özümseyip kavrama bakımından sesli kitaplar ve haşır huşur kitaplar üzerine yapılan araştırmalar mevcut. Burada kişinin yaşadığı coğrafya ve alışkanlıkları da belirleyici. Şahsen ben sesli kitapları seviyorum, basılı yayınlarda ise dikkatim dağılabiliyor, ez cümle seslendirileni dinlerken o denli veri kaybı yaşamadığımı fark ettim.

Podcast'ler biraz daha sohbet havasında geçtiği için sesli kitaplardan hacim bakımından ayrılabilir bir yapıda. SUÇ VE CEZA'nin 20 küsur saat seslendirildiği Storytel ise "şimdi dinle, sıkılırsa ara ver kaldığın yerden ne zaman istersen devam et.." şeklinde ilerliyor. Netflix'e benzer şekilde ve aynı anda bir çok kitabı dinleyebiliyorsun..

Yine benim gibi sesli kitap sevdalısı dinleyiciler, konuşmacının tonlamalarından çok daha fazla bilgi elde edebilir ve sistem bu yönüyle de avantajlı. Seslendirmenlerin istisnasız tamamı son derece profesyonel.

Alaycılık kaygısı hatta mizah, metindeki anafikri çoğu profesyonelin de katkısıyla basılı metinlerden çok daha kolay iletilebiliyor. 

Misal; geçenlerde meşhur 20 küsur saatlik Suç ve Ceza'ya dalmışken eşim odaya girdi ve kulak misafiri olduğu sesin tanıdık olduğu dile getirdi. Haklıydı; Kurtlar Vadisi'ndeki Polat Alemdar'ı seslendiren Umut Tabak'tı tanımaya çalıştığı.

Sesli kitaplar; ikinci dil öğrenenlerle, öğrenme güçlüğü çekenlerle yahut okuyamayanlarla ilişkilendirilse de dünya hızla değişiyor, zaman ise (sonlara doğru değineceğim) bir kaç işin peşisıra yapılmaya çalışıldığı anlarda son derece kıymetli. Burada, "ben beğendiysem güzeldir ve eleştirenler haksızdır" gibi bir algı yaratma peşinde değilim. Eleştiriler de elbette olabilir. 

Herhangi bir akıllı telefon, tablet, bilgisayar, ev hoparlör sistemi veya araç içi eğlence sistemi üzerinden sesli kitap dinleyebilirsiniz. Çoğu halk kütüphanesi sistemi çevrimiçi olarak sesli kitap arşivi sunar; tek ihtiyacınız olan bir kütüphane kartıdır. Spotify'ın dahi sesli kitap bölümü var.

Sesli Kitapların Tarihi 

Sesli kitaplar 1930'lara tarihlenebilir. Çokça dile getirdiğimiz üzere genellikle okullarda ve kütüphanelerde bulunan bir eğitim materyali olarak kullanıldılar. Sesli kitaplar dijitale geçmecen önce, konuşan kitaplar, analog kasetler ve vinil plaklar üzerinde fiziksel biçimde satılırdı. Bununla birlikte, internetin icadıyla, birçok farklı kaynaktan çok sayıda sesli kitap seçeneğine ulaşabiliyoruz.

Yazarlar için Sesli Kitapların Faydaları

Popüler bir format olmasına rağmen, sesli kitaplar hala tüm kitap pazarının basılı kitaplardan çok daha küçük bir yüzdesini oluşturuyor. Bir sesli kitap üretmenin maliyeti, basılı kitap üretmeye kıyasla nispeten düşük olduğu için, kağıt kitaplardan çok daha yüksek bir kar marjı elde etme potansiyeli sunar. 

Yeni ve daha geniş bir kitleye ulaşacaksınız. Bir kitabı eline alıp sayfalarının berraklığını hissetmeyi sevenler ağırlıklı lakin bir hikayeyi okumak yerine dinleyerek anlamayı tercih edenler de var. 

Tüm kitap severlerin okuma sürecini sevmediğini unutmayın. Zamanı kısıtlı, görme engelli veya disleksisi olan izleyiciler, kendilerine dokunulmayı bekleyen yeni bir izleyici kitlesidir.

Kitabınızın yüzlerce, hatta binlerce basılı kopyası için depo aramayı unutun. Sesli kitaplar küçücük dijital dosyalar olduğundan, onları bir depoda veya garajınızda saklamanıza gerek yoktur. Aslında, sesli kitabınız tekrar tekrar satılan tek bir dijital dosya da olabilir.

Bütçe dostu olabileceği konusuna da değinelim son olarak. Bir sesli kitap üretmek gerçekten bütçeyi sarsmayacak düşük maliyetli bir proje olabilir. Aslında, sesli kitabınızı sizin için biçimlendirebilecek, üretebilecek veya anlatabilecek ve pahalı prodüksiyon ajanslarına olan ihtiyacı ortadan kaldırabilecek birçok serbest çalışan profesyonel var.

Okuyucular için Sesli Kitapların Avantajları

Çoklu görevler yapabilmek, günümüzde daha fazlasını başarmamızı sağladığı gibi motive de edicidir, böylece okuyucular işe giderken, öğle yemeği molasının tadını çıkarırken veya ev işlerini yaparken sesli kitap dinleyebilirler. 

Ek olarak, bir sesli kitapla birlikte süpürmek, köpek gezdirmek, ütülemek ve bulaşık yıkamak gibi vasat sıkıcı işler daha keyifli hale gelebilir.

Edebi becerileri geliştirir! Düzenli olarak sesli kitap dinleyen okuyucular okuma hızında, telaffuzda ve genişletilmiş kelime dağarcığında artış yakalar. 

Dinleme, insanoğlunun edindiği ilk dil becerisidir, bu nedenle öğrendiklerimizin yüzde 85'inin dinleyerek öğrenmemiz şaşırtıcı değil. Ek olarak, baskı ve ses birleştirildiğinde, bilgileri geri çağırma yeteneğimizi yüzde 40 oranında artar.

Bir hikaye dinleme seçeneği üzerine yoğunlaşmak; okuma görevini son derece zor veya imkansız bulan öğrenme güçlüğü bulunan, görme bozukluğu ve disleksi gibi engellere sahip kişilerin önünü açar.

Bir sesli kitap aracılığıyla bir hikayeye dahil olmak, anksiyete veya depresyonla ilişkili olumsuz düşünce kalıplarını bozmanın potansiyel bir yoludur. 

Psychology Today'e göre, "anksiyete ve depresyona yatkın olanlarımız için" başka birinin sesli okumasını dinlemek, olumsuz düşünceleri gidermemize en azından hafifletmemize yardıcı olabilir. Anksiyete ve depresyonu önler başlığı ile sunabileceğimiz bir paragraf olduğu düşüncesindeyim.

Sesli kitabın artan popülaritesinin bir kısmını podcast'lere bağlayabiliriz veya tam tersi. 2020'de küresel podcasting pazarının %30 oranında artarak 1 milyar ABD dolarını geçeceği tahmin edilmişti.

Sesli Kitapların Dezavantajları Nelerdir?

Yılda 50'den fazla kitabı dinlemenize olanak veren ve karanlık ortamlarda dahi sizlere ulaşabilen anlatıcılar kitapları ilginç hale getirse de zaman zaman okuyanı beğenmeyebilir veya tarzını tekdüze bulabilirsiniz, değiştirme şansınız da pek olmaz. 

İçeriği taramak ve atlamak zorlaşabilir ki "atlat ve ilerlet" seçenekleri bir çok sesli kitap yayıncısında artık standart. Hoşunuza gidebilecek satırları vurgulamak istediğinizde de durup bir kez daha düşünmeniz gerekebilir.

Çevrimiçi sesli kitap aboneliği için muhtemelen bir kredi veya banka kartına ihtiyacınız olacak ki yayıncı her ay belirlediği tutarı sizden tahsil edebilsin. Bunu dezavantajları kısmına yazmak biliyorum pek doğru değil ancak günümüzde hala dijital dünyaya ön yargıyla bakan insanlar var.